لامینت سرامیکی (ونیر سرامیکی) شامل یک پوسته نازک سرامیکی ( چینی) به قطر 0.5 - 0.6 میلیمتر است که دو برابر ضخامت یک پوسته تخم مرغ است وبه کمک انواع باندهای رزینی، روی دندان چسبانده می شود که می توان آن را توسط بلوک های کد کم یا توسط پرس سرامیکی و یا توسط پودرگذاری توسط تکنسین لابراتوار، ساخت.

  در مواردی نظیر بد رنگی‌ها و یا تغییر رنگ شدید دندان ها، منظم نمودن دندانها، بستن فضاهای بین دندانی، تغییر شکل دندانها، تغییر اندازه دندانها و ... می توان از این لامینت های سرامیکی (ونیرهای سرامیکی) یا از لامینت های کامپوزیتی (ونیرهای کامپوزیتی) استفاده کرد.
  لامینت‌های سرامیکی مقاومت بیشتری نسبت به کامپوزیتی دارند همچنین ثبات رنگ در لامینت‌های سرامیکی بیشتر است و اصولا ظاهر زیباتری دارند. لامینت‌های کامپوزیتی ثبات رنگ کمتری دارند و مزیت اصلی آن‌ها نسبت به لامینت‌های سرامیکی، قیمت ارزان‌تر و تراش کمتر آنهاست است.

سیستم تمام سرامیک IPS ، سیستم جدیدی است که دامنه کاربرد آن نسبتا وسیع است . فریم ورک آن با دو روش Press و CAM تهیه می شود.

1- IPS E.Max Press  یک گلاس سرامیک از نوع لیتیوم دی سیلیکات است که با روش Press تهیه می شود . از آنجا که مقاومت به شکست آن 400MPa است  برای بریج های سه واحدی تا ناحیه پرمولر دوم قابل استفاده است.

2- IPS E.Max CAD  نیز نوعی گلاس سرامیک از نوع لیتیوم دی سیلیکات بوده و به صورت بلوک های Presinter می باشد. بلوک ها دارای تک رنگ آبی بوده و نرم هستند،بنابراین به خوبی قابل تراشیدن(Milling) هستند.پس ازاین که کوپینگ تهیه شد،Sinter  شده و کریستال های لیتیوم دی سیلیکات در آنها فرم نهایی خود را  می گیرند و استحکام آنها به 360MPa می رسد.

3- IPS E.Max Zir CAD  بصورت بلوک های اکسید زیرکونیوم  Presinter بوده و حاوی ذرات اکسید لیتیوم جهت تثبیت فاز تتراگونال می باشد.این بلوک ها نمای گچی داشته و قدری متخلخل هستند.پس از تراش(Milling) و تهیه فریم ، Sinter شده واستحکام آنها به بیش از900MPa می رسد. فریم پس از Sintering به میزان 50% حجمی Shrinkage می یابد.این ترکیب تنها برای تهیه فریم ورک قابل استفاده است .

4-  IPS E.Max ceram   فقط برای ونیر (Layering) مورد استفاده قرار می گیرد .     

دیباچه ای بر شناخت روکش های زیرکونیا         

• کلمه زیرکونیوم از لغت زرگون به معنی طلایی رنگ (زر+ گون = مانند زر) گرفته شده که به طور عامیانه به آن زیرکونیا گفته می شود .
• این عنصر در طبیعت به طور آزادانه یافت نمی شود و اصلی ترین منبع آن معادن سیلیکات زیرکونیوم می باشد .
• بلوک های پری سینتر شده زیرکونیا از سه عنصر اصلی زیرکونیوم اکساید، ایتریم اکساید و هافنیوم  اکساید تشکیل یافته و بلوک های سینترینگ شده زیرکونیا نیز از لیتیم دی سیلیکات های تقویت شده با زیرکونیا تشکیل یافته اند .

مزایا

• روکش های زیرکونیا با بافت زنده دندان سازگاری بالایی دارند به همین دلیل باعث آلرژی نمی شود و از تحلیل و تورم لثه جلوگیری می کند.
• روکش های زیرکونیا به عنوان عایق انتقال حرارت عمل می کنند به همین دلیل بعد از تراش دندان های Vital مانع حساسیت دمایی (سرمایی،گرمایی) می شود.
• روکش های زیرکونیا استحکام خمشی زیادی داشته در نتیجه مقاومت بالایی دارند .
• دارای خاصیت جذب و عبور نور می باشند و بهترین شفافیت و بالاترین شباهت را نسبت به دندان های طبیعی دارا می باشند.

بلوک های زیرکونیوم تا 1200 مگاپاسکال فشار را تحمل می کنند و همچنین  رستوریشن های ساخته شده از High Translucency Zirconia Blank که از آنها زولید نام برده می شود تا 1500 مگا پاسکال می توانند  فشار را تحمل می کنند .

معایب

از کلیه دندانپزشکان محترم خواهشمندم قبل از سمان کردن روکشهای زیرکونیا به Marginal Adaption  و Shade Adaption توجه کنند زیرا زیرا بعد از باند کردن روکش های زیرکونیا جدا کردن آن ها کاری بسیار دشوار است .

سمان های قابل استفاده:

سمان با بیس رزینی

سمان زینک فسفات

سمان گلاس آینومر

سمان گلاس آینومر تقویت شده با رزین

میزان تراش

صفحه اول نرم افزار تخصصی Exocad

Post & Core

در چندین سال گذشته با افزایش موثر بودن و قابل پیش بینی بودن درمانهای روت کانال تراپی ، دندانهای بدون پالپ بیشتری حفظ و ترمیم می شوند. با ترمیم و نگهداری دندانهای روت کانال شده نه تنها از ایجاد ناحیه بی دندانی خودداری می شود ، بلکه از جابجائی دندانهای طرفی و مقابل جلوگیری می گردد . همچنین بیمار احساس داشتن دندان خود را حفظ می کند که از جهت روانی مهم است. و بالاخره نیازی به تراش دندان های مجاور بعنوان پایه نیست.

در مورد دندانهائی که قسمت کمی از تاج کلینیکی بافی مانده و یا تاج کلینیکی آن کلا از بین رفته است ، اما دارای ریشه هایی مستقیم و با طول و قطر کافی است می توان از پست کور استفاده نمود .

مراحل ساخت پست با قالب (روش غیر مستقیم):

•  تراش قسمت تاجی
•  تهیه کانال پست
•  قالبگیری از کانال پست و قسمت های تاجی دندان مورد نظر و دندا نهای مجاور
•  تهیه کست و دای از دندان مورد نظر با ریختن قالب تهیه شده
•  تهیه مدل مومی یا اکریلی بر روی کست یا دای تهیه شده در لابراتوار
•  ریختن پست کور با آلیاژ مناسب
•  بررسی جایگزینی پست کور بر روی دای و همچنین بر روی دندان در دهان
•  سمان کردن پست کور

مراحل ساخت پست فرم داده (روش مستقیم):

•  تراش قسمت تاجی
•  تهیه کانال پست
•  تهیه مدل مومی یا اکریلی مستقیما بر روی دندان در دهان بیمار
•  ریختن پست کور با آلیاژ مناسب
•  بررسی جایگزینی پست کور بر روی دندان در دهان
•  سمان کردن پست کور

رعایت اصول تراش در پست ها:

برای تهیه کانال پست پرکردگیهای قبلی ، پوسیدگی های باقیمانده ، نسوج نازک بدون ساپورت و اندرکاتهای قسمت تاجی باید برداشته شود.

عدم برداشت بی مورد نسج تاجی و داخل ریشه

رعایت اصولی که موجب ریتنشن و جلوگیری از چرخش می شود.

بایستی تراش و آماده کردن قسمت تاجی به صورتی باشد که مقاومت و دوام رستوریشن را تضمین کند.

انطباق ناحیه مارژین مهم است.

عدم تراش بیش از حد ناحیه تاجی نزدیک نسوج پریودونتال و جلوگیری از سوراخ شدن کانال

امتحان و سمان کردن:

ابتدا کانال تمیز شده و پست برای چک کردن و انطباق در دهان بر روی دندان قرار می کیرد.

برای بررسی انطباق می توان از فیت چکر یا روژ یا کلرفرم یا مواد دیگر استفاده کرد.

پس از صحت انطباق ، قبل از سمان کردن باید یک شیار عمودی در طول پست ایجاد نمود ، جهت فرار سمان و سهولت جایگزینی پست و همچنین داخل کانال و پست کور تمیز و خشک شود.

برای تمیز کردن کانال آغشته به وازلین که 60 % از ریتنشن را کاهش می دهد باید از الکل یا کلروفرم استفاده کرد.

سمان مورد نظر (مانند زینک فسفات یا گلاس آینومر) را مخلوط کرده مقداری از آن را به داخل کانال برده و پست کور آغشته به سمان را داخل کانال هدایت کرده تادر جای خود قرار بگیرد. چند دقیقه با فشار در محل نگهداری و سپس اضافات سمان خارج می شود.

تراش نهایی مانند بول کردن مارژین ژنژیوالی صورت گرفته و مراحل قالب گیری انجام می شود.

در مواقعی که قسمت از دست رفته دندان های خلفی وسیع باشد و امکان انجام ترمیم های مستقیم نباشد و تراش برای روکش باعث از دست رفتن بقیه نسج باقی مانده شود، استفاده از آنله و اینله (بخصوص سرامیکی) خیلی سودمند می باشد.

اینله
پروتزی که قسمتی از سطح اکلوزال و حداقل یکی از سطوح پروگزیمال را بازسازی می کند و جنس ان می تواند تمام سرامیک، کامپوزیت لابراتواری، طلا یا آلیاژ باشد.

آنله
پروتزی که تمام سطح اکلوزال و حداقل یکی از سطوح پروگزیمال را بازسازی می نماید و جنس آن می تواند تمام سرامیک، کامپوزیت لابراتواری، طلا یا آلیاژ باشد. آنله حتما باید حداقل یکی از کاسپ ها را پوشانده و بازسازی کند.

دیباچه ای بر شناخت ایمپلنت های دندانی

به طور کلی ایمپلنت به معنی "کاشت" یک عضو مصنوعی است که جایگزین یک بخش از دست رفته بدن می شود که نوع دیگری از ایمپلنت ها ، ایمپلنت های دندانی می باشد که از جنس تیتانیوم بوده و جایگزین ریشه دندان از دست رفته شده و درون استخوان و لثه قرار می گیرد و به دو نوع پیچ شونده و سمان شونده  وبه دو فرم tissu level و bone level تقسیم می شوند.

به یکپارچگی ایمپلنت با استخوان فک را اسئواینتگریشین می گویند که عوامل هایی مانند دیابت کنترل نشده ، لوسمی یا همان فعالیت غیر عادی غدد پاراتیروئید ، افراد مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی یا فیزیوتراپی ، خانم های باردار تا پایان ماه سوم بارداری ،افراد مبتلا به نرمی استخوان ،افراد مبتلا به بیماری های کلیوی شدید  و هچنین افراد وابسته به سیگار و الکل  و ... مانع از این امر یکپارچگی فیزیولوژیکی استخوان و ایمپلنت های دندانی می شوند .

در چه مواردی از ایمپلنت استفاده می شود:

در چه مواردی از ایمپلنت استفاده می شود:

فاصله بین دندانهای جلو در اثر از دست رفتن یک دندان بطوری که دندانهای مجاور آن طبیعی باشند.

از دست رفتن دندان می تواند به دلیل پوسیدگی، بیماری لثه و یا تصادفات باشد. اگر دندان در منطقه زیبایی باشد علاوه بر زیبایی سلامتی دندان نیز متاثر می شود. فاصله طولانی بی دندانی باعث رویش دندانهای فک مقابل به این فاصله و جابجایی دندانهای بالا و پایین و از دست رفتن اکلوژن مناسب می شود. عمل جویدن نیز متاثر شده و مفاصل فک پایین در طولانی مدت دردناک می شود.

 تقسیم بندی درمانهای متکی بر ایمپلنت دندانی

الف: بصورت فیکس(سیمان شونده یا پیچ شونده)

1- بازسازی یک تاج دندانی

2- بازسازی یک تاج وبخشی از ریشه

3- بازسازی یک تاج وریشه ومقادیری از لثه

ب: بصورت متحرک

1- پروتزهای متحرک متکی بر ایمپلنت که ساپورت به صورت کامل فقط از ایمپلنت تامین می گردد.

2- پروتزهای متحرک متکی بر ایمپیلنت که ساپورت هم از ایمپلنت وهم از بافت تامین می گردد.

دیباچه ای بر شناخت روکش های  P.F.M

P.F.M خلاصه شده عبارت Porcelain Fused to Metal می باشد که می توان آن را با انواع آلیاژ های زیر کستینگ کرد : 

• با استفاده از آلیاژ های قیمتی   که 60%  آن را فلزات قیمتی ( طلا، پلاتینیوم و ...) شامل می شود و این همان چیزیست که در اصطلاح عموم جامعه « دندان طلا» نامیده می شود 
  
• با استفاده ازآلیاژهای نیمه قیمتی (Semi Precious Gold) که یش از 25% آن ازآلیاژهای قیمتی ( طلا، پلاتینیوم و ...) تشکیل یافته است .
• با استفاده ازآلیاژهای غیر قیمتی (Non Precious Gold)   که کمتر از 25% آن ازآلیاژهای قیمتی ( طلا، پلاتینیوم و ...) تشکیل یافته است .
• با استفاده از آلیاژ های معمولی دیگر که نیکل، کبالت و ... بیشترین و اصلی ترین عنصرهای تشکیل دهنده آنها می باشد .

        نمونه ای ار آلیاژ های قیمتی یا Precious

نمونه ای ار آلیاژ های معمولی                        

مراحل ساخت

بعد از دیچ کردن دای ها Frame Work مورد نظر را به چهار طریق می توان ساخت :

• وکس آپ دستی که معمولا با استفاده از دیپینگ پات  و اسپاتول برقی کار می شود .

• با استفاده از پرینتر های سه بعدی که بعد از اسکن کردن کست مورد نظر و طراحی ، فایل خروجی به پرینتر ارسال داده می شود

• با استفاده ازدستگاه   CAD CAM

الف) که بعد از اسکن کردن کست مورد نظر و طراحی ، Framework خواسته شده از بلانک وکس ساخته می شود

ب ) که بعد از اسکن کردن کست مورد نظر و طراحی ، Framework خواسته شده مستقیما از بلانک های نیکل کروم ساخته می شود .

تعیین رنگ دندان باید در کمترین زمان ، قبل از خشک شدن دندان ، بدون هر گونه رنگ های غلیظ اطراف دهان ، توسط چشم سالم انجام گیرد .

چرا در کمترین زمان

سلول‌های مخروطی نوعی از سلول‌های گیرندهٔ نورهستند که در شبکیه چشم قرار دارند و در دید رنگی نقش دارند اگر شما بیش از 30-20 ثانیه به یک نقطه تمرکز کنید دیگرقادر به تشخیص بهتر رنگ ها نخواهید بود  زیرا چشم ها انرژی لازم ATP)) برای تشخیص  و تمییز طیف رنگ ها را از دست می دهند. این سلول‌ها بر اساس تحریک‌ پذیری خود نسبت به طول موجهای مختلف نور بر سه دسته تقسیم می‌شوند:

سلول‌های مخروطی نوع S که موجب دیدن رنگ آبی می شود .

سلول‌های مخروطی نوع M  که موجب دیدن رنگ سبز می شود .

سلول‌های مخروطی نوع L  که موجب دیدن رنگ قرمز و زرد می شود .

که اختلال در هر از این سلول ها باعث کور رنگی افراد می شود.

                                                منحنی نشان‌دهندهٔ میزان تحریک هر کدام از ۳ نوع سلول مخروطی با توجه به طول موج.

چرا قبل از خشک شدن دهان

شکست نور یک پدیده اپتیکی است که در آن نور رسیده از یک منبع نورانی (مانند لامپ، خورشید و ستارگان) به خاطر تغییر سرعتیکه برای آن در دو محیط با ضریب شکست متفاوت رخ می‌دهد دچار تغییر مسیر می‌شود.زمانی که بزاق دهان روی دندان قرار دارد نور های تابع شده شکست خورده و در حین بازتاب ازدرون دندان کرومای دندان را بهترمشخص می کنند در حالی که دندان خشک روشن تر دیده می شود .

چرا بدون هر گونه رنگ های غلیظ اطراف دهان

وجود رنگ های غلیظ مانند رژ لب و یا روسری در بانوان و وجود سیبیل های دراز و پر پشت در آقایان و حتی رنگ های غلیظ  موجود در مطب بر انتخاب درست رنگ تاثیر گذار خواهد بود .

چرا با چشم های سالم

از هر صد نفر ، هشت نفر از بیماری کوررنگی رنج میبرند. حال شما فکر کنید دندانپزشکی که کور رنگی دارد چقدر دچار اشتباه در حین انتخاب رنگ خواهد بود .شکل هایی را که در زیر مشاهده می کنید  تست کوررنگی هستند که اگر شما قادر به تشخیص اعداد باشید مبتلا به کوررنگی نخواهید بود .

آزمایش ای شی هارا ( فرد کوررنگ قادر به تشخیص اعداد نخواهند بود . )

دیباچه ای بر شناخت روکش های موقت 

بعد از تراش دندان های Vital چون مینا و بخشی از عاج دندان، تراش‌ خورده و برداشته شده است دندان ها بسیار حساس می شوند بنابراین روکش های موقت ،  برای جلو گیری از عکس العمل دندان های تراش  خورده نسبت به تحریکات محیط دهان و همچنین برای جلوگیری از حساسیت دندان ها  نسبت به   تغییرات حرارتی  آنها  ساخته می شوند و تا زمانی که روکش های اصلی ساخته شود این روکش های موقت در دهان بیمار باقی می مانند .

از طرف دیگر چون دندان شما تراش ‌خورده و کوچک شده است گذاشتن یک روکش موقتی روی آن باعث می ‌شود که دندان شما از جای خودش حرکت نکند و در موقعیت خودش ثابت بماند.

چندین روش برای ساختن روکش موقت وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می شود :

ساخت دستی توسط تکنسین

جنس این روکش ‌ها از پلیمری به اسم آکریل است. این ماده دارای پودر و مایعی است که با مخلوط کردن آن ها خمیری ساخته می‌ شود که در قالب ‌های مخصوص روی دندان‌ های بیمار فرم داده می ‌شود و سپس با دیسک‌ های کاغذی و فرزهای مخصوص ابعاد آن تنظیم می‌ شود . این روش نباید  مستقیما روی دندان‌ های بیمار انجام شود چرا که حرارت و گرمای ناشی از پولیمریزاسیون آن می ‌تواند دندان ‌های بیمار را تحریک کند و باعث درد و ناراحتی شود .

شایسته توجه است که زیباترین روکش موقت ها ، روکش موقت های دست ساخته است .

کدکم (CAD/CAM temporary crown )

در این روش بعد از ریخته شدن قالب ارسالی کست مورد نظر اسکن شده و در نرم افزار تخصصی Exocad طراحی می شوند و در بلوک های PMMA     میلینگ      می شوند .

شایسته توجه است که دقیق ترین ( نه زیباترین )  روکش موقت ها ، روکش موقت های  ساخته شده توسط کدکم است .

روکش های موقت پلی کربناتی polycarbonate temporary crown

روکش‌ های پلی‌ کربنات هم‌ رنگ دندان هستند که برای دندان‌ های جلویی و آسیای کوچک مناسب‌ هستند. این روکش‌ ها کاملا به رنگ دندان هستند و دندان تراش خورده ی شما از زیر آن مشخص نیست.

روکش های موقت های  ترنسپرنتی transparent temporary crown

روکش ‌های سلولوئیدی شفاف هستند که بی ‌رنگ‌ می باشند و دندان شما از پشت آن مشخص است این روکش را می ‌توان برای دندان ‌های جلویی و آسیاهای کوچک استفاده کرد.

روکش های موقت فلزی STAINLESS STEEL CROWNS

روکش ‌های موقتی فلزی ضد زنگ فولادی هستند که چون به رنگ متال می باشند  فقط برای دندان‌ های خلفی مناسب هستند.